ვეგეტარიანული დიეტა ასაკის მიხედვით
დღეს ვეგეტარიანული დიეტებით ბევრი ქალია გატაცებული. მიზანი: ზოგჯერ სულიერი გაწმენდა, ხშირად ორგანიზმის გაჯანსაღება და ზედმეტი კილოგრამების დაკლება. კვების ამ სისტემას ყოველ ასაკში თავის პლუსები და მინუსები აქვს. სპეციალისტები გვთავაზობენ ოპტიმალურ ვეგეტარიანულ დიეტას 20, 30 და 40 წლის ქალბატონებისათვის.
20 წელი:
პლუსები – ამ დროს ორგანიზმს დიდი რაოდენობით მინერალური ელემენტები, ვიტამინები და ნახშირწყლები ესაჭიროება. მათ უხვად იძლევა მცენარეული საკვები, თუ, რა თქმა უნდა, მხოლოდ კომბოსტოთი და კარტოფილით არ შემოიფარგლდებით, არამედ თავს სატაცურით, თხილეულით, ოსპით, ლობიოთი გაანებივრებთ.
მინუსები – მცენარეული დიეტა ნივთიერებათა ცვლის შენელებას იწვევს. შედეგი შეიძლება წონაში მატება იყოს.
გონივრული კომპრომისი. მოხდენილი ფიგურის მიღწევა–შენარჩუნებისთვის საჭიროა ნახევრადვეგეტარიანული დიეტა. ამ დიეტაში გამორიცხულია წითელი ხორცი, მაგრამ თევზის, ზღვის პროდუქტების, ასევე ფრინველის ხორცის დიდი რაოდენობის გამო, ორგანიზმში ყველა აუცილებელი მკვებავი ნივთიერება შედის. ამავდროულად, ორგანიზმში ი#– ვიტამინის ნაკლებობა ივსება, რაც აუცილებელია ნერვული სისტემის ნორმალური ფუნქციონირებისთვის. გარდა ამისა, თევზი და ზღვის პროდუქტები ცილისა და ფოსფორის მდიდარი წყაროა, რაც ახალგაზრდა განვითარებად ორგანიზმს განსაკუთრებით ესაჭიროება.
სანიმუშო მენიუ:
საუზმე (350 კკალ): 100 გრ რუხი პური, 50 გრ ფრინველის ძეხვი, ერთი პატარა ტკბილი ხაჭო (3% ცხიმიანობა), 2–3 ბოლოკი, უშაქრო ყავა ან ჩაი რძით. მეორე საუზმე (250 კკალ): კივი იოგურტით.
სადილი (600 კკალ): ორი კვერცხის ომლეტი 1 ჭიქა დაჭრილი სოკოთი, წითელი ბულგარული წიწაკა და კრევეტი (5 კოვზი), 1 ჭიქა პომიდვრის წვენი.
სამხარი (150 კკალ): უცხიმო – ჭიქა რძე და 1 კოვზი ქატო.
ვახშამი (450 კკალ): 2 ნაჭერი გახუხული პური, 4 კოვზი თევზის პასტა, მაგრად მოხარშული 1 კვერცხი, მწვანე ხახვი, 1 ჭიქა ჭარხლის ნახარში.
30 წელი
პლუსები – ამ ასაკში ძალიან ძნელია კარგი ფიგურის შენარჩუნება. ამიტომ ყველაზე კალორიული პროდუქტების – წითელი ხორცის, ასევე ღორის და ხილული თუ ფარული ცხიმების შემცველი სხვა ხორცეული პროდუქტების კვებიდან გამორიცხვა შესაძლებლობას იძლევა, წონაში არ მოიმატოთ.
მინუსები – აქტივობის პიკზე ენერგიის ხარჯვა ძალიან დიდია და შეზღუდული რაციონის დროს შეიძლება ვიტამინებისა და მიკროელემენტების ნაკლებობა “გამოიმუშაოთ”, რაც უქეიფობას იწვევს.
გონივრული კომპრომისი – რძე–კვერცხი–ვეგეტარიანული დიეტა მდგომარეობიდან ნამდვილი გამოსავალია. ის მარტივი და ნაკლებკალორიულია. 30 წლისთვის ორგანიზმის განვითარება უკვე დასრულებულია. ამიტომ ხორცეულზე უარის თქმა და ნახშირწყლების გამოყენებისგან თავის შეზღუდვა თამამად შეიძლება. ხოლო ვიტამინებით მდიდარი პროდუქტები კანის შესანიშნავ მდგომარეობას უზრუნველყოფს. რძე და კვერცხი კალციუმის, ფოსფორის, ვ ვიტამინის წყაროა, რაც მომავალში ოსტეოპოროზს აგაცილებთ. არ დაივიწყოთ ზღვის პროდუქტებიც. მათში შემავალი იოდი ორგანიზმში გაცვლითი პროცესების შენელება–დაქვეითებას ებრძვის. რაციონში ასევე უნდა შედიოდეს კვერცხი, სოია, სოიის ყველი, ოსპი, თხილი, რუხი მაკარონი, რუხი ბრინჯი, უცხიმო ყველი, იოგურტი.
სანიმუშო მენიუ:
საუზმე (300 კკალ): 3 კოვზი სიმინდის ფანტელი, თითო კოვზი დაქუცმაცებული ნიგოზი და გარგრის ჩირი, 1 ჭიქა 2%–იანი რძე, 1 ფირფიტა ხრამუნა პური, ნაჭერი უცხიმო ყველი, პომიდორი, უშაქრო ყავა ან ჩაი. მეორე საუზმე (250 კკალ): ბანანი, იოგურტი.
სადილი (600 კკალ): ფარშირებული წითელი ბულგარული წიწაკა ბრინჯით, ბოსტნეულითა და ყველით “ტოფუ”, 1 ჭიქა მოხარშული სტაფილო მწვანე ბარდით, 1 ჭიქა პომიდვრის წვნიანი რუხი ვერმიშელით.
სამხარი (200 კკალ): ნახევარი ჭიქა სოიას პუდინგი 1 ჭიქა ჟოლოთი.
ვახშამი (300 კკალ): ორი კვერცხის ომლეტი მწვანილის დანამატით, ნახევარი ჭიქა დაჭრილი სოკოთი, პატარა პომიდორი და მწვანე ხახვი, უშაქრო ჩაი.
40 წელი
პლუსები – ვეგეტარიანული ცხოვრების სტილი წამალია მენოპაუზის წინა პერიოდში, როდესაც ორგანიზმში ასაკობრივი გარდაქმნა ხდება. მცენარეული ესტროგენები, რომელსაც სოია შეიცავს, ორგანიზმში ჰორმონების ნაკლებობას შეავსებს და მის ნორმალურ ფუნქციონირებას გაახანგრძლივებს. გარდა ამისა, ჭარბ წონას, გულ–სისხლძარღვთა დაავადებებს, ჰიპერტონიას, დიაბეტს თავიდან აგაცილებთ, ორგანიზმს ზოგიერთი სახის სიმსივნისგან, ასევე ალერგიული გამოვლინებისგან დაიცავს.
მინუსები – იმის გამო, რომ მცენარეული საკვები ნაკლებკალორიულია, შეიძლება არასწორად შერჩეულ რაციონთან დაკავშირებული სისუსტე, აპათია და დეპრესიაც კი აღმოცენდეს.
გონივრული კომპრომისი – ხშირად მოიხმარეთ სოიის ნახევარფაბრიკატები. ყოველდღიურად ორგანიზმში 20–დან 50 გრამამდე სოიის ცილის შეყვანა სისხლში ქოლესტერინის პროცენტულ შემცველობას 10–15%–ით ამცირებს. ამავდროულად სოია მდიდარია იზოფლავონოიდებით, რომლებიც სისხლძარღვებში სკლეროზულ ცვლილებებს ამცირებს, ორგანიზმში წყალს არ აკავებს, ასევე ი| და ი#– ვიტამინების შესანიშნავ წყაროდ ითვლება. სოია შეიცავს უჯრედისებს, რომლებიც საჭმლის მომნელებელი ტრაქტის მუშაობას აუმჯობესებს. კალციუმით მდიდარი მხოლოდ უცხიმო ხაჭო, რძე, იოგურტი, კეფირი გამოიყენეთ. ასევე რაციონი გაამრავალფეროვნეთ თევზით. ჩვეულებრივი ჩაის ნაცვლად ხშირად ბალახის ჩაი (კრაზანის, მელისას, გვირილის) სვით. ისინი ორგანიზმში ნივთიერებათა ცვლას არეგულირებენ.
სანიმუშო მენიუ:
საუზმე (250 კკალ): 1ჭიქა სოიას რძე, 3 კოვზი სიმინდის ფანტელი, 1 კოვზი ქიშმიში, 1 კივი, 1 ფირფიტა ხრამუნა პური ხაჭოთი, 1 ჭიქა პომიდვრის წვენი. მეორე საუზმე (200 კკალ): 50 გრამი სოიას პუდინგი, ბანანი.
სადილი (650 კკალ): 1 ფინჯანი წიწიბურას ფაფა, 1 ჭიქა სოიას გულიაში, 3 კოვზი კომბოსტოს მწნილი, 1 ჭიქა ჭარხლის ნახარში არაჟნით.
სამხარი (50 კკალ): ნახევარი გრეიპფრუტი.
ვახშამი (350 კკალ): 300 გრამი შემწვარი კარტოფილი მწვანე ლობიოთი და უცხიმო ყველით, 1 ჭიქა ჭარხლის ნახარში.